ROTTERDAM - Hij passeert de schuifdeuren van de Vijf Meihal vanavond als coach van de tegenstander, maar als je het Toon van Helfteren op de man af vraagt, had hij nu net zo goed bij ZZ Leiden kunnen werken. ,,Ze hebben mij nooit benaderd. En ja, dat vind ik raar voor iemand met een bepaalde naam en status, die ook nog eens om de hoek woont.''Met Rotterdam Challengers keert de recordinternational (207 interlands) terug in dezelfde kleine, knusse sporthal waar hij als speler halverwege de jaren tachtig drie seizoenen lang zijn kunsten vertoonde. Het waren de laatste stuiptrekkingen van het eredivisiebasketbal in Leiden, met twee jaar lang Elmex als bescheiden geldschieter en vervolgens een laatste episode onder de vlag van BS Leiden. Voor Van Helfteren telde vooral de kracht van de ploeg en de sterke band met zijn medespelers. ,,Ik kende veel jongens al van het Nederlands team, met name Emill Hagens, mijn roomie bij Oranje. Wij waren gewoon goede vrienden, daar kwam het wel op neer.''
Zo bezien was zijn keuze voor Leiden niet verrassend, nadat hij in Delft twaalf seizoenen op het hoogste niveau achter de rug had, met het landskampioenschap in 1975 als hoogtepunt. De titel - toen nog gewoon vergeven aan de winnaar van de reguliere competitie - werd binnengehaald in de Vijf Meihal, maar uitgerekend die wedstrijd moest de zelden geblesseerde Van Helfteren vanwege rugproblemen aan zich voorbij laten gaan. ,,Ik speelde bij Delft in een team dat in feite rond mij was opgebouwd. Daar voelde ik me verantwoordelijk voor. Daarbij komt dat ik nogal trouw en honkvast ben.'' Uitwijken deed hij pas toen het echt niet anders kon: 'zijn' team hield op te bestaan, toen de geldkraan gesloten werd.
In Leiden werd Van Helfteren enthousiast onthaald, maar tegelijk met een verzuchting. De vette jaren met Parker als hoofdsponsor hadden allicht meer dan dat ene kampioenschap (1978) kunnen opleveren, als de Delftse ster eerder was gestrikt. ,,Veel mensen zeiden tegen me 'we zijn hartstikke blij dat je hier bent, maar waarom nu pas?' Ik ben ijdel genoeg om te denken dat ze daar wel een beetje gelijk mee hadden.''
Met veel minder financiële armslag reikte Leiden in de periode-Van Helfteren even goed nog tweemaal tot de finale van de play-offs, waarin Nashua Den Bosch beide keren over de langere adem beschikte. Ook won de equipe van coach Ruud Harrewijn in '83 de toen nog prestigieuze Haarlem Basketbal Week, tot voor kort een prestatie die door geen enkele Nederlandse ploeg werd geëvenaard. ,,Wat me vooral bijstaat uit die tijd is toch de gezelligheid als iedereen weer eens bleef hangen in de kantine van de Vijf Meihal. En de mensen in de begeleiding die werkelijk alles over hadden voor die club. Jan Klerks, Hans Halvemaan, noem ze maar op.''
Coachen doet Van Helfteren al sinds hij op 17-jarige leeftijd naar de sportacademie ging. Sinds zijn afscheid als speler voerde hij onder andere de regie bij het Nederlands team, Den Bosch, Werkendam en Amsterdam. In de hoofdstad kreeg de geboren Brabander al eens te maken met Ivo Boom, de huidige coach van Leiden. ,,Ik kende Ivo nog wel van een trainerscursus die ik jaren terug had gegeven in de Vijf Meihal. Een heel vriendelijke gast. Het viel me toen al op dat hij er goed mee bezig was. Ivo had al vroeg een heel eigen mening over hoe basketbal gespeeld moet worden.''
Dat die niet overeenstemt met de visie van Van Helfteren, werd al snel duidelijk. ,,Ivo was bij Amsterdam verantwoordelijk voor het tweede team. Aan het begin van het seizoen hebben we met een aantal trainers bij elkaar gezeten, om een centrale speelwijze te bepalen en zo de doorstroming van spelers naar het eerste te vergemakkelijken. Maar daar is niets van terecht gekomen; Ivo liet zijn ploeg heel anders spelen. Hij wilde niet achter mij aanlopen.''
Dat Leiden voor zijn rentree in de eredivisie Boom als coach contracteerde, kan Van Helfteren (56) niet goed begrijpen. ,,Kijk, je hebt veel coaches die hun hele leven op niveau hebben gespeeld en die rollen automatisch door in het trainersvak. Dat wil niet zeggen dat zij allemaal goede coaches zijn. Je hebt anderen die vanaf hun twintigste aan de zijlijn staan en zich daar in de sport hebben verdiept. Dat zijn op hun beurt niet allemaal slechte coaches, maar ze missen hoe dan ook bepaalde bagage. Ik zou de eindverantwoordelijkheid in een organisatie nooit aan zo iemand geven. In het geval van Leiden had ik gezegd: pik een gelouterde naam en zet daar jongere mensen omheen als assistenten.''
Die gelouterde naam had heel goed die van Toon van Helfteren kunnen zijn, zegt Toon van Helfteren. De Delftenaar was beschikbaar, nadat zijn dienstverband bij Amsterdam niet opleverde wat het bestuur aldaar in gedachten had. ,,Ik weet van een insider dat mijn naam ook is geopperd bij Leiden. Ze zouden me bellen, maar hebben dat nooit gedaan. En ja, dat vind ik raar voor iemand met een bepaalde naam en status, die ook nog eens om de hoek woont. Daarbij heb ik een zekere reputatie als het gaat om het opbouwen van een team en het inpassen van jeugdig talent.''
Her en der werd gesuggereerd dat Leiden Van Helfteren anderhalf jaar terug financieel onhaalbaar achtte. Hij kan er slechts schamper om lachen. ,,Ik zit nu nota bene bij Rotterdam. Dan kun je op je vingers natellen hoe duur Van Helfteren is.''
Rotterdam Basketball kon vorig seizoen ternauwernood de competitie afmaken, nadat zakenman Johan van Haga de club voor een faillissement behoedde. Qua budget is de ploeg een van de kleinere spelers. ,,Ons doel is het stabiliseren van de hele organisatie achter dit team'', stelt Van Helfteren. ,,Het halen van de play-offs noem ik niet eens. Dat is eigenlijk vrij gemakkelijk, met acht van de twaalf ploegen die doorgaan. Of acht van de elf, mocht de stekker eruit gaan bij Omniworld.''
Rotterdam staat na veertien wedstrijden zevende, twee posities boven Leiden, dat bovendien al twee duels meer speelde. Begin november speelden beide teams binnen een week al twee keer tegen elkaar, beide keren in het Rotterdamse Topsportcentrum. De thuisploeg won twee keer, met 84-64 en 77-76. Van Helfteren: ,,Zij hadden in die eerste wedstrijd personele problemen, dat gebiedt de eerlijkheid wel te zeggen. Een week later waren ze op Sjors Besseling na wel compleet. Maar ik denk dat de grootste factor in deze competitie is of je thuis of uit speelt. Zeker voor Rotterdam is dat een enorm verschil.''
Geen opmerkingen:
Een reactie posten