Voor altijd warme band met Auxerre

Hoe vurig hij vanavond ook hoopt op succes voor Ajax, Teemu Tainio zal altijd een warme band blijven voelen met Auxerre, de provincieclub die hij zevenenhalf jaar diende. ,,De mensen daar hebben mij destijds fantastisch opgevangen, ik ben er als mens en als voetballer volwassen geworden en mijn beide kinderen zijn in Auxerre geboren. Plus: ik heb er wijn leren drinken", grapt de Fin, die hersteld is van een hamstringblessure.

Vanuit zijn geboorteplaats Tornio, een stadje van twintigduizend inwoners in de noordelijke provincie Lapland, is het amper twee uurtjes rijden naar de poolcirkel. Teemu Tainio kan smakelijk vertellen over de momenten waarop de Finse winter al weer genadeloos was ingevallen, maar hij als klein ventje de drang toch niet kon weerstaan om met zijn voetbal naar buiten te gaan. ,,Daar speelde ik dan met vriendjes uit de buurt, ook al wees de thermometer twintig of zelfs dertig graden onder nul aan. We waren soms aardig verkleumd als we weer naar binnen gingen, maar dat hadden we er voor over. Daar in Tornio duren de zomers zo kort. Voor je er erg in hebt, is het voetbalseizoen weer voorbij."
De logische keuze voor een jongen uit die contreien is ijshockey, nog altijd sport nummer 1 in Tainio’s vaderland. ,,Ik heb het in mijn jeugd ook gedaan. Als je ook in de winter aan een teamsport wil doen, is er gewoon geen andere keuze. Voetbal is de laatste decennia wel sterk gegroeid, vooral dankzij de prestaties die Jari Litmanen en ook Sami Hyypiä in het buitenland hebben neergezet. Inmiddels spelen er heel wat jongens over de grens, maar voor de nationale ploeg zal het altijd een probleem blijven dat de competitie in Finland zo kort duurt. Een groot deel van de interlands wordt gespeeld als het voetbal bij ons stil ligt." Nog nooit overleefde Suomi de kwalificatiecyclus voor een WK of EK, zoals de ploeg van de Schotse bondscoach Stuart Baxter nu al weer flink achterop ligt in de poule waarin ook het Nederlands elftal acteert.
Teemu Tainio droeg al meer dan vijftig keer het Finse shirt, maar de EK-kwalificatiewedstrijd van vorige week tegen Hongarije liet hij aan zich voorbij gaan. ,,Ik was wel opgeroepen en vind het altijd een grote eer om mijn land te vertegenwoordigen, maar op dit moment was het verstandiger om hier in Amsterdam te blijven, om helemaal fit te worden en me te concentreren op mijn werk bij Ajax." De middenvelder tobde een tijdje met een hamstringblessure, opgelopen tijdens zijn invalbeurt in de UEFA Champions League tegen Real Madrid.


Sinds zijn overgang van Sunderland naar Ajax op de slotdag van de transfermarkt werd bezegeld, verheugt de 30-jarige Tainio zich al op de dubbele confrontatie met AJ Auxerre, de club waar hij zevenenhalf jaar onder contract stond. ,,De loting was al bekend toen ik tekende, dus ik wist wat me te wachten stond. Vandaag en over twee weken zal ik er alles aan doen om Ajax aan overwinningen te helpen, maar los daarvan zal ik altijd een ontzettend warme band met Auxerre blijven voelen. De mensen bij die club hebben mij destijds fantastisch opgevangen, ik ben er als mens en als voetballer volwassen geworden en mijn beide kinderen zijn in Auxerre geboren." En hij heeft er wijn leren drinken, grapt Tainio.
De Fin was net 18 jaar toen hij in Frankrijk arriveerde. Een jaar eerder had hij als speler van de Finse landskampioen FC Haka Valkeakoski een tijdje meegetraind bij PSV en bij Manchester United, maar hij koos er uiteindelijk voor om eerst zijn dienstplicht te vervullen. Na acht zware maanden in het leger bleken de clubs hem nog altijd niet vergeten. ,,Ik kon onder andere naar AC Milan en naar Manchester United, maar daar zou ik in een jeugdteam komen. Ik had een beter gevoel bij Auxerre, waar ik een week heb rondgekeken en meegetraind. Het was een perfecte plek voor een jonge speler om door te groeien."
Niet voor niets heet de club voluit Association de la Jeunesse Auxerroise: vereniging van de jeugd van Auxerre. Tainio: ,,Hun opleiding is fantastisch georganiseerd, een beetje volgens hetzelfde systeem dat ook hier bij Ajax wordt gebruikt. Alle jeugdteams spelen op dezelfde manier, zodat iedereen elkaar begrijpt en de doorstroming optimaal is. Wat dat betreft lijken de twee clubs wel op elkaar. Ze zijn allebei heel bewust bezig met het opleiden van eigen talenten, als basis voor het eerste elftal."
Sinds zijn vertrek in 2005 is hij er nog niet terug geweest, maar Tainio weet zeker dat er heel wat warme omhelzingen zullen zijn als hij over twee weken met Ajax het Stade Abbé Deschamps binnenwandelt. ,,In de huidige selectie van Auxerre zitten nog maar twee spelers die er in mijn tijd ook al bij waren: Jean-Pascal Mignot en Stéphane Grichting. Maar de mensen bij de club ken ik nog allemaal. Ze zijn trots, zoals de hele stad trots is op de voetbalclub. Ga maar na: er wonen veertigduizend mensen in Auxerre en er gaan twintigduizend mensen in het stadion."
Glimlachend verhaalt hij over Guy Roux, de legendarische trainer die Auxerre maar liefst 44 jaar lang onder zijn hoede had. ,,Behalve onze coach was hij ook een soort vaderfiguur, zeker in de begintijd. Het was toch best lastig om je draai te vinden in een omgeving waar niemand Engels sprak. Nu spreek ik vloeiend Frans, maar aanvankelijk communiceerden we hoofdzakelijk met gebaren. Met twee andere jongens woonde ik destijds vlakbij het stadion. Soms klopte de trainer daar zomaar aan en dan ging hij een pot thee zetten voor ons. Een prachtige man."
Dat hij zijn eerste buitenlandse werkgever bijna acht jaar trouw bleef (Tainio kwam in de winterstop van het seizoen 1997-1998 naar Auxerre, na afloop van de Finse competitie), vindt hij zelf niets om van op te kijken. ,,Goed, je ziet het niet veel, dat een profvoetballer zo lang bij dezelfde club blijft. Maar ik had het daar goed naar mijn zin, groeide nog steeds door en we waren als ploeg behoorlijk succesvol. Met Auxerre heb ik twee keer de Franse beker gewonnen en we hebben ook toen Champions League gespeeld. Bovendien zit het verhuizen-om-het-verhuizen helemaal niet in mijn natuur. Als ik ergens goed zit, is het goed."


Zo is het nu zijn insteek om verlenging af te dwingen van de eenjarige verbintenis die hij eind augustus tekende in Amsterdam. ,,Bij elk contract dat ik onderteken, heb ik een plan voor de iets langere termijn. Dat is nu ook zo. Ik wil het hier zo goed mogelijk doen en hopelijk de komende jaren ook nog een bijdrage kunnen leveren aan het team. Dat is lastig in de voetballerij, want je hebt het traject van je eigen carrière niet altijd in de hand. Toen ik in 2005 naar Tottenham Hotspur ging, was dat iets onwerkelijks. De Premier League is voor Finnen het hoogst haalbare en Tottenham was altijd al mijn droomclub geweest. Ik heb er ook een fantastische tijd gehad, met Martin Jol als trainer werden we twee keer vijfde. Maar toen kwam er een andere manager en was er geen plek meer voor mij. Zo is het ook gegaan bij Sunderland, waar na een jaar een nieuwe trainer kwam."
Na een seizoen op huurbasis bij Birmingham City, waar hij mede door blessureleed maar zes keer in actie kwam, besloot Tainio verder te kijken. Een langer verblijf in de Engelse middenmoot was zeker mogelijk geweest, maar toen hij hoorde van de interesse uit Nederland was zijn voorkeur snel duidelijk. ,,De naam Ajax heeft nog altijd een magische klank in Finland, door de dingen die Jari hier voor elkaar heeft gekregen. Feitelijk is iedereen in Finland daardoor nog steeds fan van Ajax. Ik heb dat ook meegekregen. Toen Ajax de Champions League won, was ik vijftien jaar. Om een Fin zoiets te zien bereiken, dat was een enorme inspiratiebron voor een jonge voetballer als ik."
Dat hij later ploeggenoot van Litmanen zou worden bij het nationale elftal, dat kon Tainio toen nog niet vermoeden. ,,We zijn nu gewoon collega’s, in die zin kijk ik niet meer tegen Jari op. Los van wat hij bereikt heeft in zijn loopbaan, zijn we ook compleet verschillende voetballers. Hij is een pure, natuurlijke nummer tien. Terwijl ik het meer van hard werken moet hebben. Ik mocht me graag spiegelen aan Edgar Davids, toen we nog ploeggenoten waren bij Tottenham."